Proust w powieści “W poszukiwaniu straconego czasu” opisuje, jak zapach madlenki (ciasteczka maślanego) nagle przywołał zapomniane wspomnienia z dzieciństwa. Zmysł węchu jest ściśle powiązany z pamięcią. Tak jak stało się to w powieści, długo nienapotkany zapach, może nagle obudzić wspomnienia, które w zależności od ich treści mogą wywołać bardzo gwałtowne reakcje organizmu.
Kolejnym książkowym przykładem jest postać Jamiego Frasera w “Obcej”, który po poczuciu zapachu lawendy wpada w amok bitewny, gdyż przy tym zapachu go kiedyś torturowano.
Skąd to się bierze?
Kora węchowa jest ściśle powiązana zarówno anatomicznie i funkcjonalnie z hipokampem — częścią mózgu odpowiedzialną za pamięć. Gdy cząsteczki zapachu docierają do naszego nosa, pobudzają nerw węchowy i docierają do opuszki węchowej, która jest już w jamie czaszki. Tam informacje są przekształcane do formy, którą może odczytać mózg. Zapach w nowej formie pędzi do ciała migdałowatego, które jest odpowiedzialne za przetwarzanie emocji. Następnie dochodzi do już wspomnianego hipokampa odpowiedzialnego za pamięć. Z powodu bliskości rzędu około 1 synapsy pomiędzy ciałem migdałowatym a hipokampem obserwujemy powiązanie pomiędzy emocjami, wspomnieniami a zapachem.
Zaburzenia zmysłu węchu mogą być objawem wczesnej postaci choroby Alzheimera.
W badaniu przeprowadzonym na 3000 osób w wieku 57-85 lat w ciągu pięciu lat zauważono, że mniejsze zdolności rozróżniania zapachów wiązałoby się z dwa razy większym ryzykiem wystąpienia demencji.
Zauważono też, że blaszki amyloidowe i splątki tau często gromadzą się w okolicach opuszki węchowej.
Warto jednak pamiętać, że do wszystkiego należy podchodzić ze zdrowym rozsądkiem i nie panikować, jeśli nie rozróżnicie zapachu kwitnącej wiśni od magnolii;)
1 Comment
Victor Tuchy
After looking over a number of the blog articles on your site, I seriously appreciate your way of blogging. I saved it to my bookmark site list and will be checking back in the near future. Take a look at my website too and let me know what you think.